El Vagabundo ( The Wanderer)

When he was around three years old my youngest son would always ask when hearing music: “What is this about?” and that is a relevant question indeed, which in the case of ‘El Vagabundo’ can even be answered more or less.

The piece depicts the contrasts of group versus the individual, freedom versus security, outcast versus establishment.

The protagonist is the solo baritone saxophone, a wandering musician earning his way by busking and traveling. There is definitely an autobiographic element here; when I was studying at the Conservatorium and of course without money to go on holidays I spent many summers with two friends busking in French, Italian and Spanish towns. And indeed carrying a baritone saxophone with us in trains, busses, walking… (it is not a small nor a light instrument let me tell you…)

When busking the musical material has to be attractive for a larger audience and that can be heard in ‘El Vagabundo’, light, rhythmical, catchy but also very dramatic and moving. Referring to two great masters in this field, Nino Rota and Kurt Weill.

The soloist enters the small town (the orchestras), is being recognised by the misfits in town (piccolo, lower winds) and making friends to be kicked out in the last movement. The orchestra very hypocritically sings a melancholy song of goodbye, but the last notes are for baritone sax, piccolo and percussion; ready for the next adventure!

In memory of conductor Daan Admiraal (1949 – 2018)

Toen mijn jongste zoon zo’n 3 jaar oud was en muziek hoorde vroeg hij altijd: “Waar gaat dit over?” en dat is natuurlijk een relevante vraag, die zich in het geval van ‘El Vagabundo’ (de vagebond, zwerver) ook nog min of meer laat beantwoorden.

Het stuk gaat over de tegenstelling groep/individu, vrijheid/zekerheid, outcast/establishment.

De hoofdrolspeler is de baritonsaxofonist, een zwervende straatmuzikant die in het eerste deel zijn opwachting maakt in een kleine provinciestad (het orkest) samen met een maatje (percussioniste). Don Quichote en Sancho Panza als het ware maar dan in een vermomming als Mad Max en kameraad. Hun vrolijke muziekje spelend trekken zij het stadje binnen in de hoop er wat geld te verdienen en wellicht wat vrienden te maken. Het stadje ontvangt hen welwillend en er tekenen zich al meteen wat contouren af binnen de burgerij. De buitenbeentjes (piccolo) en de lagere blazers-stemmen (basklarinet, fagotten, tuba) voelen een natuurlijke verwantschap met deze rare snuiter en de percussiegroep is gecharmeerd van zijn kameraad de percussioniste.

In het tweede deel verdiept zich dit contact en lijkt er sprake van verbroedering en zelfs van opname van de outcast in het orkest; tot het uiteraard toch fout gaat en zich de eerste haarscheurtjes aftekenen tussen bari en orkest. De percussioniste echter voegt zich tijdens het tweede deel voorzichtig bij de percussiegroep.

En in het derde deel wordt dan uiteindelijk de bari verjaagd (of vertrekt hij zelf?) met een hoop gedoe en geschreeuw. Zijn maatje blijft achter in het orkest; waar de baritonsax nog met een kameraad het stadje binnenkwam trekt hij nu moederziel-alleen verder. Het weer tot de dagelijkse routine teruggekeerde orkest neemt in de coda – enigszins hypocriet – met weemoed afscheid van de zonderling die leven in de brouwerij bracht. De laatste 5 noten van het stuk zijn echter voor piccolo, percussioniste en de baritonsax, die vrolijk op weg gaat naar het volgende avontuur.

Eén en ander heeft een duidelijk autobiografische inslag, toen ik studeerde aan het Conservatorium had ik geen rooie cent en om toch in de zomer twee maanden door Zuid-Europa te kunnen trekken speelde ik met een maatje van me (die nu lead-altsax speelt in het Metropole Orkest) op straat. Straatmuzikanten dienen het publiek te vermaken om hun brood te verdienen en dat is ook duidelijk in het muzikale materiaal van ‘El Vagabundo’, lichtvoetig, ritmisch, catchy. Misschien doet het jullie wel denken aan Nino Rota of Kurt Weill en niet zonder reden, nostalgie speelt zeker een rol in dit concert en ook in de vorm (driedelig, cadens) is het vrij traditioneel.

Instrumentation

3(picc)3(enghrn)3(bcl)3 4331 timp 3perc  str / baritone sax solo